Było to pierwsze po 101 latach od likwidacji Księstwa Warszawskiego w 1815 roku wskrzeszenie państwa polskiego, dokonane tym razem przez dwóch zaborców, cesarzy Niemiec i Austro-Węgier. Akt powoływał Królestwo Polskie, nie określając jego granic ale zapowiadając powstanie polskich sił zbrojnych. Na czele monarchii w przyszłości miał stanąć król. W jego imieniu władzę pełniła intronizowana 27.10.1917 roku Rada Regencyjna Królestwa Polskiego. Ojcem duchowym Aktu 5 listopada był Władysław Studnicki, zwolennik oparcia się w dążeniach niepodległosciowych o Niemcy w kontrze do Rosji. To przede wszystkim w wyniku jego starań doszło do wskrzeszenia państwa polskiego 5.11.1916 roku. W efekcie ogłoszenia Aktu podjął też kroki w celu objęcia tronu polskiego przez przedstawiciela dynastii panującej w Saksonii – Wettynów, która wg. Konstytucji 3 maja z 1791 miała być dziedziczną dynastią tronu polskiego (m.in. w nawiązaniu do tego na tronie Księstwa Warszawskiego w latach 1807-1815 zasiadał Fryderyk August I, król Saksonii). Władysław Studnicki już tylko z tego jednego powodu powinien być zaliczony do grona Ojców Niepodległości. Podobnie zresztą jak Rada Regencyjna Królestwa Polskiego. Polacy przyjęli Akt 5 listopada z ogromną radością. Nie była to wprawdzie jeszcze pełna niepodległość ale panstwo polskie zostało wskrzeszone i biało-czerwone „mleko się rozlało”, tym samym sprawa polska została umiędzynarodowiona i nikt już nie mógł pomijać jej w kalkulacjach politycznych. 12.12.1916 do Warszawy wraz z legonistami przybył z tej okazji Komendant Józef Piłsudski, witany owacyjnie w stolicy biało-czerwonymi flagami. Zasiadł w utworzonej w wyniku Aktu Tymczasowej Radzie Stanu i odpowiadał w niej za sprawy wojskowe. Znamienne, że ilustrujące to wydarzenie zdjęcie i filmy archiwalne błędnie opisywane są jako przybycie Józefa Piłsudskiego do Warszawy w listopadzie 1918 roku 🇵🇱.
płk ZP Tomasz Kocent
Prezes Okręgu Kaszubsko-Pomorskiego
Związku Piłsudczyków RP
