Richard Butterwick (redakcja), „Rozkwit i upadek I Rzeczypospolitej”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2010, Tytuł oryginalny: The Polish- Lithuanian Monarchy In European Context, c. 1500-1795.
Nie nowa to książka, na którą natknąłem się szukając czegoś na pułkach domowej biblioteki i gdyby nie nazwisko Richarda Butterwicka, pewnie nie pokusiłbym się o jej przeczytanie, odkładając tę przyjemność na kolejne lata. Po lekturze „Polska Rewolucja a Kościół katolicki” tegoż autora, nabrałem do niego wiele szacunku, a właściwie uznania dla jego doskonałej znajomości epoki stanisławowskiej.
„Rozkwit i upadek I Rzeczypospolitej” jest zbiorem referatów wygłoszonych na konferencji naukowej, jaka odbyła się na Queen’s University w Belfaście w 1999 roku. R. Butterwick opatrzył ten tom przedmową i wprowadzeniem oraz zamieścił ostatni, z 10 referatów „Oświecona monarchia Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795).
Za omówienie tej książki wystarczą tytuły wygłoszonych referatów, znamienitych polskich i zagranicznych historyków: „Monarchia polsko-litewska w kontekście międzynarodowym” – R.J.W. Evans; „Rozwój monarchii w Europie Zachodniej od XVI do XVIII wieku” – I. Green; „Kształtowanie się monarchii polsko-litewskiej w XVI wieku” – A. Bues; „Wielkie Księstwo Litewskie i wielcy książęta litewscy w XVI wieku: refleksje nad litewskim narodem politycznym i unią lubelską” – J. Kaupiene; „Szlachta, mieszczaństwo i monarchia w Rzeczypospolitej Obojga Narodów: przypadek miast Prus Królewskich w latach 1454 – 1772/1795” – K. Friedrich; „Polskie poglądy na monarchie europejskie” – A. Grześkowiak-Krwawicz; „Szlachta i monarchia: refleksje nad zmaganiami inter maiestatem ac libertatem” – J. Łukowski; „Pełen uniżoności brak szacunku: problem władzy królewskiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Wazów, 1587-1668” – R. I. Frost; „Funkcjonowanie monarchii za panowania elektorów saskich, 1697-1763” – M. Markiewicz.
